تاریخ ، از یاد رفته .....

معرفی خانه های تاریخی اصفهان :

مقدمه

اصفهان شهر تمدن ، شهرتاریخ و فرهنگ .

اصفهان با تاریخ و فرهنگ دیرین و اصیل خود و تمدنی کهن ، همواره در فرهنگ ایرانی ستاره ای درخشان بوده است حقیـقـتاً ارزش کار معماران بزرگ و هنرمندان بیش از ارزش طلا و نقره می باشد ، آنها با خلا قـیّت تصویـرهای شخصیتهای عهد عتیــق و جدید را ترسیم می کنند.گوشه گوشه های بناهای تاریخی ماجراها دارند و حرف ها برای گفتن دارند. اما افسوس که دیوارها خاموشند. لیکن قلم ناتوان از این است که بتواند تلاش چندین ساله و کار عظیم معماران و هنرمندان را بیان کند و شرایط زمانی نیـز امکان بـررسی گسـترده رافراهم نیاورده است.

خانه های تاریخی اصفهان عبارتند از :

انگورستان ملک ـ خانه ی سرتیپی ـ خانه ی شیخ الاسلام ـ خانه ی دکتر علم - خانه ی لباف -

خانه ی کهکشان - خانه ی حاج حسین غفوری ( قزوینیها ) - خانه ی قدسیه - خانه ی حقیقی -

خانه ی بنکدار پور - خانه ی حاج رسولیها ( بخردی ) - خانه ی حاج مصور الملکی -خانه ی چرمی-

خانه ی مجتهد زاده - خانه ی هنرمندان - خانه ی نیلفروشان - خانه ی داوید - خانه ی سوکیاس-

خانه ی مارتا پیترز .

خانه ی انگورستان ملک :

یکی از آثار ارزشمندی که در کنار این شهر کهن وجود دارد.عمارت انگورستان ملک است. که از آثار دوره ی قاجاریه و مربوط به بیش از از یک قرن پیش می باشد. این اثر فرهنگی و مذهبی علاوه بر هنر معماری ، هنر ترکیب چوب و دست هنرمندان آن زمان را به منصه ظهور گذاشته و ترکیب و انتخاب شیشه های الوان ،لطافت روحی و روانی خاصی به این بنای تاریخی بخشیده است . این باغ انگور در زمان حکومت نادرشاه افشار به عنوان مالیات از مردم گرفته شد و در دوره ناصرالدین شاه قاجار به تملک مسئول امور مالی حکومت اصفهان , یعنی پدر حاج محمد ابراهیم ملک التجار درآمد. بعدها حاج محمد ابراهیم خان بنای انگورستان را به منظور برگزاری مراسم عزاداری و تعزیه احداث کرد. وقف نامه این بنا دارای تاریخ 1341 ه. ق. می باشد. معمار سازنده آن استاد حسین چی بوده است. در طول زمان قسمتهای مختلفی از انگورستان تخریب شده و بخشهایی از آن در سال 1333 ه. ش. طی تعریض خیابان ملک از بین رفته است. باقیمانده بنا در شمال یک حیاط وسیع واقع شده و شامل یک حیاط مرکزی و یک سفره خانه است که مساحتی نزدیک به هم دارند. سفره خانه تمامی جبهه جنوبی این حیاط را در بر می گیرد و توسط یک ارسی وسیع به آن مشرف می گردد. فضای این سفره خانه از سوی دیگر توسط یک ارسی هفت دهنه به حیاط جنوبی بنا باز میشود. این فضا ارتفاعی معادل دو طبقه دارد و بعدها حیاط مرکزی نیز با سقفی به همین ارتفاع پوشیده شده است. بدین ترتیب با باز شدن ارسی های سفره خانه , فضایی یک پارچه شامل سفره خانه و حیاط سرپوشیده به دست می آید. همچنین از پشت بام حیاط و فضاهای سه جبهه دیگر آن برای انجام مراسم تعزیه استفاده می شده است. یک نورگیر بزرگ هشت ضلعی در سقف حیاط و پنجره های سراسری بالای دیوارهای آن روشنایی این فضا را تامین می کند .در جبهه شمالی حیاط سرپوشیده , یک تالار پنج دری قرار دارد که بنا بر وصیت ابراهیم خان وی و همسرش در آن به خاک سپرده شده اند. یک فضای وسیع سراسر جبهه غربی این حیاط را فرا گرفته که به نظر می رسد از ادغام سه اتاق سه دری مجاور یکدیگر پدید آمده است. دو اتاق سه دری جبهه شرقی حیاط سرپوشیده نیز به همین صورت با یکدیگر ترکیب شده اند. مجموعه فضاهای حیاط سرپوشیده , سفره خانه , اتاق مقبره و دیگر اتاقهای اطراف حیاط دارای تزئینات فراوان گچبری, آئینه کاری و کاشیکاری هستند. ستون میانی فضای سفره خانه و حیاط دارای روکشهای چوبی و پایه و سرستونهای تزئینی می باشند. زیر زمین بزرگی در زیر فضای سفره خانه وجود دارد که از طریق نورگیرهایی مشبک از حیاط جنوبی خانه نور می گیرد .بخش شرقی خانه به فضاهای خدماتی از جمله حمام, آشپزخانه, انبارها و یک حیاط خلوت اختصاص دارد. در گوشه جنوب شرقی بنا حمامی واقع شده است که دارای سکوهایی در اطراف و سقف گنبدی است. دو ورودی خانه به حیاط جنوبی آن باز می شوند که یکی از آنها مستقیما از حیاط جنوبی به فضای سفره خانه و دیگری پس از عبور از چند فضا به حیاط سرپوشیده , زیرزمین و سایر فضاها راه می یابد .