امیرکبیر:

             

 امیرکبیر :

میرزا تقی خان فراهانی  در حدود سال 1220 ه. ق . در هزاوه ، در اطراف اراک ، به دنیا آمد .

پدر وی کربلایی قربان نام داشت و آشپز قائم مقام فراهانی بود. وی در خانه قائم مقام تربیت شد و در جوانی توانست

سمت منشی‌گری قائم مقام را به دست آورد. در اوایل سلطنت ناصرالدین‌شاه به مقام صدر اعظمی دست یافت و لقب امیرکبیر را دریافت نمود. دلیل این انتصاب، حسن انجام وظیفه او در رساندن شاه به تخت پادشاهی بود. ناصرالدین شاه در آن زمان ۱۶ سال داشت.امیرکبیر ۲۲ ربیع‌الاول ۱۲۶۵ ق. با عزت‌الدوله، خواهر ناصرالدین‌شاه ازدواج کرد^[1].

                                

اشاراتی به گفته های دیگران در مورد امیر :

         به گفته بینیگ انگلیسی R . binning "" ظاهر او چنین بوده است :

        « درشت وتنو مند خوش قیافه و باسیمایی گشاده و هوشمند »

      ^{فریزر انگلیسی "J. F.raser" او را در این صمینه چنین ستایش میکند :}

       ^{اگر دنیا جمع شوند نمی نتوانند اور ابه رشوه گیری وخیانت به وطنش وادار کنند .}

رابرت گرانت واتسون R .G .Watson""می نویسد امیر نظام به همان اندازه پرکار بود که حس مسئولت داشت . روزها و هفته ها می گذشت که از بام تا شام کار میکرد و نصیب خود را همان وظیفه مقدس می دانست و دشواری ها و نیرنگ ها نیز اورا از کار سست و دلسرد نمی ساخت .

وقتی شاه از او می پرسد برای داشتن یک مملکت خوب چه چیز نیاز است باصراحت لهجه میگوید :« پادشاهی چون شاه اسماعیل سراد سپهی چون نادر و سرد اعظمی چون من » 2 

امیرکبیر در مدت سه سال و سه ماهی که سمت صدراعظمی ایران را داشت دست به اصلاحات عمیق سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی زد. از مهمترین اقدامات امیرکبیر می توان به تأسیس مدرسه دارالفنون، ایجاد چاپخانه، ترجمه کتب اروپایی، اعزام محصل به اروپا، دایر کردن روزنامه وقایع اتفاقیه، توسعه زراعت نیشکر در مازندران و خوزستان، توسعة زراعت زعفران درخراسان، ایجاد کارخانه کاغذسازی در شمال شرقی تهران، تأسیس کارخانه های چلواربافی؛ چینی سازی؛ حریربافی و بلورسازی، تدوین قانون سربازگیری، تأسیس کارخانه هایی برای ساخت ملزومات نظامی و تسلیحات ساده، متحدالشکل گردانیدن لباس نظامیان، ترویج آبله کوبی و بنیان نخستین بیمارستان دولتی، ایجاد امنیت در راهها و نظارت بر عبور و مرور و صدور تذکرة عبور، ایجاد قراول خانه و چاپارخانه درحدود شهرها، مساحی و نقشه برداری تهران ودیگر مناطق و راههای کشور، کوتاه کردن دست قدرتهای بیگانه از دخالت در امور داخلی و ... اشاره کرد. با آغاز اقدامات اصلاحی امیرکبیر، سفارت انگلیس، مهدعلیا مادر شاه و میرزا آقاخان نوری اعتمادالدوله برای سرنگونی امیرکبیر با هم متحد شدند. ناصرالدین شاه تا مدتی در برابر تحریکات و القائات دشمنان امیر ایستادگی کرد اما سرانجام تسلیم آنان گردید و فرمان عزل امیر را از صدارت صادر کرد و پس از مدتی حکم تبعید امیر به کاشان، نخست با عنوان حکومت آن شهر، صادر شد و زیر نظر نظامیان به آنجا رفت. اندکی بعد شاه حکم قتل امیر را نیز امضا کرد و علی خان فراشباشی در بامداد 18 ربیع الاول 1268 وارد فین کاشان شد و در حمام با زدن رگهای دست و پا، امیر را به شهادت رساند. پیکر امیرکبیر ابتدا در کاشان و سپس به پایمردی همسرش، عزت الدوله، در کربلا به خاک سپرده شد. 3

منابع :

1. جهت اطلاع بیشتر به سایت :http://fa.wikipedia.org رجوع کنید.

2. جهت اطلاع بیشتر به سایت : http://www.darioush-shahbazi.com رجوع کنید.

3. فریدون آدمیت، امیرکبیر و ایران.